Bu yazıda, ceza davalarında şikayet ne anlama gelir, kimler şikayetçi (müşteki) olabilir, şikayet hakkı ne zaman ve nasıl kullanılır, etkili bir şikayet dilekçesi nasıl olmalıdır gibi temel sorulara yanıt verilecektir. Ayrıca şikayet süresi ve şikayetten vazgeçmenin sonuçları da ele alınacaktır.

Ceza Davalarında Şikayet Nedir ?

Ceza davalarında şikayet, belirli suçların soruşturulması ve kovuşturulması için mağdurun veya suçtan zarar gören kişinin yetkili mercilere başvurarak failin cezalandırılmasını talep etmesidir. Bu başvuru, takibi şikayete bağlı suçlar yönünden suçun adli makamlar tarafından araştırılması için zorunludur.

    Bazı suçlar, yalnızca mağdurun şikayeti üzerine soruşturulabilir. Bu tür suçlara takibi şikâyete bağlı suçlar denir. Örneğin; hakaret, tehdit, özel hayatın gizliliğini ihlal, konut dokunulmazlığının ihlali gibi suçlar, genellikle hakkı ihlal edilenin şikayetine tabidir. Yazımızın devamında şikayete bağlı suçlar ayrıca belirtilecektir.
Bu nitelikte bir suç söz konusu olduğunda, savcılık veya kolluk kuvvetleri, mağdurun şikayeti olmadan harekete geçemez. Şikayet, suçun mağduru veya zarar gören kişi tarafından bizzat yapılmalıdır. Ancak, mağdurun eylem yeteneği yoksa, yasal temsilcisi de bu hakkı kullanabilir.

Şikayet Hakkının Kullanım Süresi Ne Kadardır ?

    Ceza davalarında şikayet hakkı, belirli bir süreyle sınırlıdır. Bu süre mağdurun fiili ve faili öğrendiği tarihten itibaren altı aydır. Bu süre içinde şikayet hakkı kullanılmazsa, şikâyet hakkı düşer ve ilgili suçla ilgili soruşturma veya kovuşturma yapılamaz. Bazı hallerde mağdur, suçu hemen fark edemeyebilir. Bu durumda 6 aylık süre, fiilin ve failin birlikte öğrenildiği andan itibaren işlemeye başlar. Ayrıca birden fazla fail varsa, biri hakkında süresinde yapılan şikayet, diğerleri için de geçerli olur.

    Şikâyet, yazılı veya sözlü olarak yapılabilir. Cumhuriyet Başsavcılığına, kolluk kuvvetlerine (polis, jandarma), valilik veya kaymakamlıklara başvurularak şikâyet dilekçesi verilebilir. Yurt dışında işlenen suçlar için Türkiye’nin elçilik ve konsolosluklarına da şikayette bulunulabilir.

Ceza Davalarında Şikayet Dilekçesi Örneği

Şikayet dilekçesi yazılırken net ve sade bir dil kullanılmalı, olay hikâyeleştirilmeden ve suçla doğrudan bağlantısı olmayan konulara girilmeden anlatılmalıdır.

Şikayete tabi suçun oluştuğuna dair olası kanıtlar mutlaka sunulmalı. İlgili merciler araştırsın şeklinde düşünülmemelidir!
“Bana göre bu şahıs suç işledi” gibi subjektif yorumlardan kaçınılmalı, olay olgusal şekilde aktarılmalıdır.

T.C. [İLGİLİ ŞEHİR] CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA

Müşteki: [Ad Soyad, T.C. No, Adres, Tel]
Şüpheli: [Biliniyorsa Ad Soyad, Adres, Tel]
Konu: [Hakaret suçu kapsamında şikayet hakkının kullanılmasıdır.]
Sevk Maddeleri: 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu madde 125.
Suç Tarihi: 28.05.2025

Açıklamalar:
[Olayın ne zaman, nerede ve nasıl gerçekleştiği kısa, net ve kronolojik şekilde anlatılmalı.]

Örneğin:
28.05.2025 tarihinde şüpheli Y, kendisine ait 05XX XXX XX XX no’lu cep telefonundan bana hakarette bulunmuştur ( EK-1 İlgili Mesaj ). Bu hakaret onur şeref ve saygınlığımı rencide edici boyutta olduğundan belirtilen şüphelinin cezalandırılması için gerekli soruşturmanın başlatılmasını talep etmek amacıyla Sayın Savcılığınıza başvurmaktayım.

Deliller: Whatsapp mesajları ekran görüntüsü

Sonuç ve Talep:
Yukarıda açıkladığım nedenlerle, şüpheli hakkında gerekli soruşturmanın yapılarak iddianame düzenlenmesini ve cezalandırılmasını arz ve talep ederim.

Tarih: [Gün/Ay/Yıl]
İmza:
[Ad Soyad]

Şikayetten Vazgeçme – Şikayetten Feragat Nedir ?

   Şikayetten vazgeçme, şikayet hakkı gibi kişiye sıkı sıkıya bağlıdır ve yalnızca mağdur veya onun vekili tarafından kullanılabilir. Şikayetçi kişi, soruşturma veya kovuşturma aşamasında şikayetinden vazgeçebilir. Şikayetten vazgeçme, şikayet hakkının kullanılmasından sonra geri alınmasıdır. Bu durumda;

• Eğer dava açılmamışsa, soruşturma sona erer.
• Eğer dava açılmışsa, mahkeme davayı düşürür.

Önemle belirtmek gerekir ki; şikayetten vazgeçme geri alınamaz. Yani bir kez şikayetten vazgeçildiğinde aynı olay yönünden tekrar şikayetçi olunamaz.

Ceza Davalarında Şikayetten Vazgeçme Dilekçesi Örneği

İLGİLİ CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA veya İLGİLİ ASLİYE CEZA MAHKEMESİNE,

SORUŞTURMA NO veya DOSYA NO:

Müşteki: Ad Soyad

Şüpheli veya Sanık: Ad Soyad

AÇIKLAMALAR

28.05.2025 tarihli şikayetimden vazgeçmekteyim. Davanın düşürülmesini talep ederim.
Tarih
Ad soyad
İmza

SONUÇ

Ceza davalarında hazırlanan dilekçeler, sürecin seyrini doğrudan etkiler. Yanlış ya da eksik beyanlar ciddi hak kayıplarına yol açabilir. Şikayet dilekçenizin doğru şekilde hazırlanması ve sürecin en başından itibaren profesyonelce yürütülmesi için uzman bir ceza avukatından destek almanız büyük önem taşır.

KAYNAKÇA: MEVZUAT